Onder den Klockenslagh van Neel, Leeuwen en Asenray door Jan Ruiten©

De karmelitessen in Roermond verkochten in 1749 Bordellshof in de Straat (13 bunder) voor 1000 pattacons aan Matthijs Janssens en Hendrick Cox. Ook zij gingen kort daarop over tot verdeling van de grond.
Naderhand werd ook Heythuysenshof aan het Gebroek (10 bunder) aan twee boeren verkocht. In Leeuwen had Dirck Neelen een deel (6 bunder) van de pachthof op de Borgh verworven. Het kapittel van Roermond had in 1716 weliswaar haar hoeve verkocht aan Albert Naus. De landerijen van deze pachthof bleven evenwel op naam van het kapittel en werden eerst rond 1800 doorverkocht aan anderen. In 1783 verkochten de erfgenamen van jonker van Oyen de Puytlingshof (28 bunder) aan plaatselijke boeren. De pachter zelf kocht de boerderij en 6 bunder land. Menige boer wist via de halfwinning tot meer welstand te komen, terwijl de armoede in die dagen toenam en menige keuter in grote nood bracht.

PACHTLANDEN

Ook de verpachter van akkerland, verworven uit familiebezit, was aangewezen op de boeren uit het dorp. De heren doctoren, kapiteins en jonkers waren vaak niet op de hoogte over de kwaliteit van de grond en wisten dan niet hoeveel zij aan pacht moesten vragen. Daar kon Hendrick Schrijvers aan de Broekhin zijn voordeel mee doen, want jonkheer van Afferden wist niet, dat hij zowat de beste grond in de gemeente had geërfd en gaf die uit tegen een lage pacht.

De weduwe Closs raakte diep in de schulden, omdat zijzelf tegenstrijdige beslissingen nam bij de verpachting van de Mouthagen, waardoor sommige landerijen bleven braak liggen.
Wanneer zij haar halfman meer tegemoet was gekomen, zou dit zeker niet gebeurd zijn.
Toen het kapittel haar boerderij te Leeuwen had verkocht, heeft zij het akkerland afzonderlijk verpacht. Ook jonker van Wassenberg had in Leeuwen 24 bunder land en griend. Hieraan was geen boerderij verbonden. De akkerwinning was eind 17e eeuw verpacht aan de weduwe Schrijvers en haar zonen. Naast de halfers op de pachthoeven, waren er ook boeren, die een vergelijkend aantal akkers in pacht hadden. Zo vermaakte de weduwe Bremmers in 1715 aan haar schoonzoon o.a. de peerden, koeyen, schaepen, verckens, wye ooek de karren, ploogh, eeghden enz.
Naast de vier morgen aan eigen land, moet de familie een veelvoud aan pachtlanden beakkerd hebben.

ONTEIGENING

Tegen het einde van de 18e eeuw werden de meeste kloostergemeenschappen opgeheven en hun goederen onteigend. Dat gebeurde in 1773 al met de jezuïeten. Hun pachthof achter Maasniel hield toen op te bestaan. De gronden werden perceelsgewijze verkocht. Andere ordes overkwam zo'n tien jaar later hetzelfde. Dat gebeurde op last van keizer Jozef II van Oostenrijk.

Heystershof ca. 1820 en later.

Onder den Klockenslagh van Neel, Leeuwen en Asenray door Jan Ruiten©