Onder den Klockenslagh van Neel, Leeuwen en Asenray door Jan Ruiten©

PASTOOR HAEX

Na het overlijden van de zieleherder in oktober 1763, werd Franciscus Haex de nieuwe pastoor van Maasniel. Voorheen was hij vijf jaar lang kapelaan geweest in Geistingen. De oude pastorie voldeed niet meer aan de wensen van de priester. Aanvankelijk stond de herder alleen met zijn bouwplannen voor een nieuw pastoraal huis. Burgemeester, schepenen, tiendenaars en geërfden vonden het maar niks, dat de pastoor een groot nieuw huis wilde laten bouwen. Francis Haex meende evenwel dat een zieleherder een woning verdiende die paste bij zijn levensstijl. In februari 1767 zocht hij zijn heil bij het Hof te Roermond 42). Dat had succes. Volgens de muurankers werd de pastorie in 1768 herbouwd. Het stenen huis, 44 bij 50 voet, was uiteraard met pannen bedekt. Noordwaarts lagen schuur en stalling. De hof, ter grootte van een morgen was door een heg omgeven 43).
In 1767 was op initiatief van de pastoor de Broederschap van het H.H.Sacrament opgericht, die in de 19e eeuw opnieuw tot bloei kwam. Op Sacramentsdag werd het Allerheiligste van uur tot uur aanbeden. Het ledenboek is voorzien van een titelpagina, in 1767 getekend door schoolmeester Haes. Twee hoogopgaande zuilen dragen een troonhemel, waaronder het Allerheiligste staat uitgestald, omgeven door een stralenkrans en twee hoorns van overvloed. Onderaan zwaait een engel het wierookvat. In hoeverre het kerkinterieur voor deze tekening als voorbeeld heeft gediend, is niet meer na te gaan. Een pagina verder laat de schoolmeester ons nogmaals genieten van zijn pennekunst. De oprichtingsakte van de broederschap wordt met fraaie ornamenten gesierd 44).

EEN NIEUWE KERK

De kerk van Maasniel was hoognodig aan restauratie toe. Daarvoor werden de kartuizers uit Roermond aangesproken. Als geestelijke tiendheffers in de gemeente waren zij hiervoor verantwoordelijk. In 1771 zou hierover tussen de gemeente en de paters een proces begonnen zijn.

Eenieder besefte echter, dat deze zaak zich nog lange tijd zou kunnen voortslepen. Derhalve werd in 1774 met de kartuizers overeengekomen, dat de paters een nieuwe, grotere kerk lieten bouwen. (kaart 28) De toren zou aanvankelijk blijven staan en alleen gerestaureerd worden. Toch is toen ook een nieuwe toren gebouwd. Een nieuwe klok werd gegoten, terwijl de gebroken klok en het oude bouwmateriaal aan het klooster toekwam. Een eeuw later werd er nog melding gemaakt van een veel oudere klok uit 1527. Deze droeg het opschrift: URBANUS IS MICH MIN NAEM GEGEVEN - DOE MEN DUSENT V INDE XX-ZEVEN - DAERBI JOERIS SUBIER MAECDE MI 45).
Na de verbouwing kwam het orgel weer op zijn plaats terug en werd evenals het kerkgebouw zelf op kosten van de paters onderhouden. Ook het hoofdaltaar en de twee zijaltaren kwamen weer op hun plaats terug en werden van de nodige ornamenten voorzien.
Als tegenprestatie zou het klooster gedurende zestig jaar alle inkomsten van de kerk genieten. Volgens een opgave uit 1786 was dat het volgende. Uit kleine renten en cijnzen: 15 pattacons. Uit erfpachten bijna 12 malder rogge, terwijl de verpachting van de landerijen in geld nog eens 52 Franse kronen opbracht. Daar moesten evenwel de lasten weer van afgetrokken worden.
De eenbeukige kerk (ca.10 bij 28 meter) werd opgetrokken uit baksteen en opnieuw met leien bedekt.
De toren stak ruim vijf meter boven het kerkgebouw uit. De twee meter hoge kerkhofmuur, nu van baksteen, was versierd met vijf beelden, voorstellende de passie van de Zaligmaker 46).
Pastoor en klooster maakten tevens een afspraak over de verdeling van de jaarlijks terugkerende onkosten van de eredienst. De priester nam de miswijn voor zijn rekening, evenals de olie voor de Godslamp, de wierook en de was voor de kaarsen. Tenslotte het onderhoud van misgewaden en koperwerk.
Het klooster leverde jaarlijks omtrent Sint- Jan een vat witte wijn van een goede soort en veertig kannen oude olie. De offergaven op het feest van de parochieheilige zou ieder voor de helft genieten.

Onder den Klockenslagh van Neel, Leeuwen en Asenray door Jan Ruiten©