Onder den Klockenslagh van Neel, Leeuwen en Asenray door Jan Ruiten©

3. NYELL

Het grondgebied, dat vanouds hoorde tot het kwartier Nyell, laat weer een heel andere ontwikkeling zien. Geen pachtboerderijen die het beeld bepaalden, maar cijnsgoederen langs de beek. De boerebehuizingen waren belast met een jaarlijkse cijns aan de vrijheer of aan de kerk. De torenspits stak boven de huizen en boomgaarden uit.
Verderop, nog net "in den cirkel des dorps": Meerssenshoff, ook wel Hertefelts Huysken geheten naar de toenmalige eigenaars. In latere tijden stond het huis beter bekend als de Thooren, waarvan de oorsprong teruggaat tot in de 14e eeuw. De pachter had ongeveer 15 bunders te beakkeren in een wijde boog om het huis verspreid gelegen op het Kerkeveld en op de Donderberg .
De Wijerhof achter het dorp stamt uit het midden van de 15e eeuwen de Tegelarije werd eerst twee eeuwen later gebouwd.
Beide waren gebouwd op oude tiggelgrond, waarover verderop meer.

AEN GHENBROECK

Zuidwaarts van het dorp aan de rand van de Donderberg lagen twee pachthoven, die later bekend stonden als de Apothekershof en Lintjenshof. Hun ouderdom gaat minstens terug tot het begin van de 15e eeuw. Verderop lag nog een huis.
Anno 1550 werd hier genoemd "Ruth Vaetz van synen huys ende hoff in ghen Broick". Aan Vaeskensbrug eindigde de beek als limiet met Melick en liep de grens met de stad Roermond verder via de Bredeweg. Nabij het hagelkruis lag in 1523 "Vollickers huysken", dat is aan de Vuylickskoule (1725), ook wel Schinderskoel geheten. Nog eind 18e eeuw werden de dode beesten hier begraven. Eigenlijk kieperde men de kadavers toen eenvoudigweg in de kuil aan het hagel kruis en liet ze daar "ongedolven" liggen. Dat gaf natuurlijk een onbehoorlijke stank, die tot in het dorp te ruiken was. In 1774 werd er een plakkaat opgehangen met de mededeling de dieren minstens drie voet diep te begraven 30).

Op ghen broeck

Over de hele lengte lag hier tussen beek en limiet gemeentegrond aan weerskanten van de “Nieler veedrift opt Heystert”, deels heide en groes. Die van het Gebroek lieten er hun vee weiden. Zelfs die van het Muggen broek kwamen er met hun varkens.

Onder den Klockenslagh van Neel, Leeuwen en Asenray door Jan Ruiten©