Vooral langs de heerbaan werd vaak zand afgegraven.
Nadat Dirck Aelmans midden 17de eeuw aan het Gebroek een herberg timmerde, het Vosken geheten, kwamen hier meer mensen wonen. Tegen betaling van een kip als jaarlijkse belasting aan de vrijheer, werd een morgen gemeentegrond afgepaald en geëffend. Dan kon het huis, meestal nog in vakwerkstijl, getimmerd worden.
Tegenover de Apothekershof tot aan het Schincken-valder lag aan Roermondse zijde van de weg een landweer, die vanwege de nieuwe krijgstechnieken in onbruik was geraakt. In 1568 werd deze hoogte door het stadsbestuur verkocht 31).
In de 17de eeuw lagen de huizen nog verscholen tussen de boomgaarden |
Ook tegenover Kloostershof en voorbij de Tegelarije kwamen deze hoogten voor.Over enige landweer binnen de eigen gemeentegrenzen is niets gebleken. Deze (kunstmatige) hoogten raakten in onbruik.
Tegen de grote legerbendes uit de 80jarige oorlog konden de boeren toch niets uitrichten. Soms was het zelfs beter om huis en hof te verlaten en binnen de stadsmuren een toevlucht te zoeken. De soldaten hadden vrij spel en gingen brandstichtend en plunderend tekeer. Maar dit gevaar kon men ook verwachten van het garnizoen uit de stad!
Nabij de "Nyelder drencke", waar de koeherder het dorpsvee verzamelde en 's avonds langs terugvoerde, lag het Mussenkempke. In 1480 werd hier ook de "Custersbaendt" met boerderij genoemd.
Toen was er tevens sprake van de Nielder heide, stadswaarts gelegen tot aan het hagelkruis 21). In 1628 lag op het Veldtgen nog minstens acht morgen heidegrond, de rest was toen reeds in cultuur gebracht.
DE GROENEWEG
De boeren van Maasniel hadden hun akkers liggen in het Tegelarijeveld, Kerkeveld en op de Donderberg. Ook hier had het grootgrondbezit haar beslag genomen.
Toch hadden de naburen in het dorp meer eigen akkerland dan de boeren elders in de gemeente. Het eigen grondbezit was ook hier evenwel niet toereikend en velen hadden derhalve nog ander land in pacht genomen.
In 1628 telde het dorp niet meer dan twintig huizen, waarvan ongeveer zes langs het Cleen Broeck, van achteren uitschietend op het Tegelarijeveld. De Groeneweg, die hier doorheen liep, moeten we dateren na de ontginningsperiode, omdat sommige kavels zich aan weerskanten van de weg uitstrekten. Dit zagen we ook al in het Asenraderveld. Over de Groeneweg trok van oudsher de processie. Dat was zo in 1648 (maar waarschijnlijk al sinds tijden daarvoor) en eeuwen later nog 32). |